Leonard De Causmaecker over Summercamp 2024

“Het summercamp vormde de perfecte vrijplaats” - Leonard De Causmaecker

Voor ingenieur Leonard De Causmaecker viel het summercamp bij Timelab op een sleutelmoment. Hij was net afgestudeerd aan de Vrije Universiteit Brussel, en stond op het punt om naar het Zweedse Lund te verhuizen voor zijn doctoraat.

Waarom ben jij ingegaan op de uitnodiging voor het summercamp?

“Tijdens mijn opleiding heb ik altijd een wat atypisch profiel gehad. Dat was ook Lieven Standaert opgevallen. Ik heb vaak getwijfeld of ik wel de juiste studiekeuze heb gemaakt. Het summercamp heeft me enerzijds op een pijnlijke manier duidelijk gemaakt wat ik heb laten liggen, maar tegelijk heeft het me laten voelen waar ik goed in ben, en sta ik nu professioneel sterker in mijn schoenen als ingenieur. Het was fijn om op die manier mezelf te kunnen zijn, en samen te werken met ontwerpers. Zo kon ik met mijn ingenieursskills een wezenlijke bijdrage leveren aan de ontwerpprocessen. Ik vond het fascinerend om die creatieve breinschetsen te kunnen vertalen naar een digitaal ontwerp. Mocht dit soort uitwisselingen tijdens onze studies hebben bestaan, dan had dat me sterk gemotiveerd.”

Aan welk project heb je meegewerkt tijdens het kamp?

“Hoewel ik de laatste drie dagen mijn ervaring meer heb ingezet om anderen te helpen, heb ik me de eerste week vooral geconcentreerd op Relational Resources. Het summercamp bood de perfecte vrijplaats om iets te ondernemen dat totaal buiten mijn comfortzone ligt. Via gesprekken met buurtbewoners onderzochten Jierui, Vincent en ik hoe mensen in hun dagelijkse leven over duurzaamheid denken, hoe we hun ideeën op een fundamentelere manier kunnen beïnvloeden en hoe we biomaterialen in hun doen en laten kunnen integreren. Aangezien ik voor mezelf strenge principes hanteer, voelden de antwoorden van de omwonenden vaak aan als een cultuurschok.”

Neem je die ervaring mee in je huidige onderzoek?

“Het project heeft me alleszins nog eens getoond dat er veel verschillende manieren van denken zijn, en dat het in een gesatureerde wereld erg moeilijk is om mensen te bereiken. In die zin is een persoonlijk gesprek vaak wel effectief. Tegelijk deed het me verder reflecteren over de beste aanpak in het debat rond het klimaat. Ik merk steeds meer hoe er vooral onder betrokkenen een aanzienlijke opsplitsing is in twee stromingen. Zo is Sea Shepherd recent uiteengevallen in de originele radicalere groepering naar de visie van Paul Watson en een meer gemodereerde groep.” “Hoewel we afstevenen op een catastrofe en geen tijd te verliezen hebben, houdt die keuze tussen gematigdheid of meer radicaliteit ook bij mij nazinderen. Zo werden recent vier lynxen illegaal in Schotland geherintroduceerd. Hoewel dat in theorie juist is – omdat de dieren sinds oudsher de Schotse biodiversiteit in evenwicht houden, heeft die actie in de pratijk twintig jaar diplomatiek werk op de helling gezet.”

Waarover gaat je doctoraat?

“Mijn groep ontwikkelt en onderzoekt lasergebaseerde biomonitoringsmethoden en tast af wat de mogelijkheden zijn voor het scannen van een landschap voor het vastleggen van diversiteit en overvloed van vliegende dieren, en dan vooral insecten. Daarnaast onderzoeken we hoe deze data beheermethodes op grote schaal kan informeren, zodat we een antwoord kunnen bieden op de biodiversiteitscrisis.” “Als ingenieur miste ik soms het grotere geheel. Ik had niet het gevoel dat mijn werk een steentje kon bijdragen aan een betere wereld, terwijl ik wel de ambitie koester om iets zinvols met mijn leven te doen. Sinds mijn werk en visie meer in dezelfde lijn liggen – en ik aansluiting heb gevonden bij de departementen biologie en fysica, is het gemakkelijker om mezelf over te geven aan mijn werk. Bovendien ben ik me ervan bewust dat ik dankzij de gemeenschap aan onderzoek kan doen, en zie ik het als een grote verantwoordelijkheid.”

Waarom hecht je zoveel belang aan die overlap?

“Als een project vertrekt vanuit een persoonlijke passie, is het meestal sterker. Ik geloof ergens nog steeds dat je alles wat je hebt moet geven o miets integraal te verkrijgen. Ik voel dat de puzzelstukjes voor mezelf nu ook in elkaar zijn gevallen, waardoor ik met veel zelfvertrouwen en in alle rust aan mijn onderzoek kan werken. Daarnaast vind ik het gewoon fijn om op een persoonlijke manier te kunnen samenwerken. Zo vond ik het bijvoorbeeld heel waardevol dat we onze plannen op een organische manier konden ontvouwen tijdens het summercamp en voel ik me als een vis in het water bij ontwerpers of kunstenaars die vanuit een persoonlijke, artistieke insteek een universum opbouwen. Hoewel onze aanpak verschilt, voelde ik me menselijkerwijs meer verwant met hen dan met de meeste studiegenoten. Het was interessant om beter te begrijpen wat er in de design- en kunstwereld leeft, en hoe zij willen bijdragen aan zaken als biodiversiteit of klimaat. Bij nader inzien ontmoeten kunst en wetenschap elkaar misschien aan de uiteinden van het spectrum.”

Zijn er nog bijzonderheden die je zijn bijgebleven van het kamp?

“Ik heb nog meer empathie gekregen voor ontwerpers. Omdat er een wereld van mogelijkheden voor hen openligt, moeten ze met veel onzekerheid kunnen omgaan. Dat sommigen hun ervaring bij Timelab als ‘levensveranderend’ omschreven, omdat hun ideeën sterk gevoed werden en er zo een nieuwe wereld voor hen openging, heeft me diep geraakt.” “Daarnaast heb ik veel bewondering voor de manier waarop het team van Timelab – inclusief de drie sterke mentoren Helena, Lieven en Jesse – erin slaagt om een gemedieerde, maar toch zeer open gemeenschap te creëren die zowel sociaal, wetenschappelijk als maatschappelijk ambitieus is. Die ideologisch geïnspireerd en vooruitstrevend is, maar tegelijk toegankelijk blijft en voldoende ruimte laat voor nuance en extra diepgang. Die bijzondere mentaliteit wil ik meenemen. Door het creëren van die juiste sfeer, maar ook door de gebalanceerde, doordachte samenstelling van de groep was dit summercamp bijzonder sterk.” 

Interview: Elien Haentjens

Foto: Arron Lapeirre